Atalet, TDK’nın tanımına göre tembellik ve işsizlik şeklinde açıklanıyor. Ancak bunun sığ bir tanım olduğu aşikar. “Öyleyse atalet ne demek?” diyecek olursan bu noktada kendine yöneltmen gereken çok basit bir soru var: Sabahları yatağından çıkabiliyor musun? Yatağı burada bir metafor olarak düşünebilirsin. Böylece istediğin şeyler için gerçekten çabalayıp çabalamadığını da görmüş olacaksın.
Ataletten kurtulmak mı istiyorsun? İyi haber. Bunu aşabilecek güç yine sensin!
Eğer sen de oturduğun yerden bir şeylerin değişmesini bekleyenlerdensen atalete kapılmış olma ihtimalin yüksek. Bunu fark edip düzeltmek için çabalamadığın sürece içinden çıkamayacağın bir döngüye girebilirsin. Bunu bilinçli bir şekilde yapmasan da üzgünüm, bu kendini sabote etmekten başka bir şey değil. E sorunu fark ettik, peki ya şimdi ne yapmalıyız? İyi haber. Bunu aşabilecek güç yine sensin. Bu yazımda ataletten kurtulmanı sağlayacak birkaç tavsiye ile geldim. Dilersen bunlar neymiş, bir göz atalım!
Ataletten kurtulmanın yolları
1- Mükemmeliyetçilikten Sıyrıl!
Muhtemelen daha önce mükemmeliyetçi olduğundan yakınan kişilerle karşılaşmış olabilirsin. Bu, kulağa ne kadar da havalı geliyor değil mi? Aslında pek de değil.
Yaptığı işi en iyi şekilde yapmaya çalışan ve detaylara takılan kişilerin kullandığı bu özellik, ilk bakışta olumlu bir kavram gibi gözükebilir. Evet, bu bir noktada kişinin yaptığı işi en iyi biçimde tamamlamasını sağlar. Ancak aynı zamanda başka bir işi yapmasından da alıkoyabilir. Yani kişi, yapacağı o şeyi en iyi şekilde yapmayacaksa hiç başlamamayı da tercih edebilir. Buna ek, o işi yaparken tüm odağını ona vermesi gerektiği inancıyla o “doğru zamanı” bekleyerek aylarını hatta yıllarını bile harcayabilir. Ancak doğru zaman şeklinde kalıplar, farkında olmasan dahi kendini sabote etmene neden olur. Çünkü kafandaki şeye başlamak için o uygun zamanı muhtemelen bulamayacaksın. Bu, içinde bulunduğun anın zaten en uygun zaman olmasından kaynaklanır.
Peki bu mükemmeliyetçilik hayatını ne kadar etkiler?
Atalet kavramıyla oldukça ilişkili olan bu özellik, aslında hayatının birçok noktasında seni olumsuz etkileyebilir. Bunu birçok örnek ile açıklamak mümkün. Diyelim ki, beslenme düzenini değiştirmek veya diyete girmek istiyorsun, buna hangi gün başlamayı tercih ederdin? Eğer cevabın “pazartesi” ise muhtemelen belirli bir düzende ilerlemek istiyorsun ve o çok bilindik kalıba sen de uyuyorsun. Ancak, cevabın “günün pek bir önemi yok” şeklindeyse sürecinde başarılı olmak için bir adım önde olduğunu söyleyebilirim. Günün bu kadar önemli olması, belirli bir düzenden çok başlayacağın o süreçten bir adım daha uzaklaşmak adına bir kaçıştır. Üstelik kaçan her pazartesinin seni hedeflerinden bir hafta daha uzaklaştırdığını düşünecek olursak bu oldukça kötü bir özellik olabilir.
Beslenme örneğinde mükemmeliyetçilik, sadece gün kavramı ile de sınırlı değildir. Bununla birlikte, bu özelliğe sahip kişiler hafta sonu bir öğün dahi olsa beslenme programlarının dışına çıktıklarında tüm süreci göz ardı edebilirler. Çünkü uyguladıkları program artık en doğrusu veya mükemmeli değildir. Son olarak, mükemmeliyetçi kişiler tüm odaklarını bu beslenme planlarına vermek isteyebilirler. Bu şekilde her bir detay ile ilgilendiklerinde daha başarılı bir süreç geçireceklerine inanabilirler. Bu da her gün koşuşturmalı geçen iş veya akademik hayatta oldukça zorlu olabilir. Böylece, uygun zaman için sağlıklı beslenmeyi ertelemek “en doğru çözüm” olacaktır (!)
Mükemmeliyetçiliğin problemli gördüğüm yanlarını senin için bir örnek üzerinden açıklamaya çalıştım. Birçok farklı konuda da örneklerini görmek mümkün. Eğer sen de hedeflediğin şeyleri erteleyip duruyorsan yani atalete kapılmış hissediyorsan, mükemmeliyetçi bir kişiliğe sahip olabilirsin. Yine de bu yanlarını fark etmen ve törpülemeye çalışman bu doğrultuda faydalı sonuçlar almanı sağlayabilir.
2- Olumsuz Düşünceler
Bir düşün, acaba gün içerisinde kaç tane pozitif cümle kullanıyorsundur? Aynı şekilde, çevrenden duyduklarının kaç tanesi olumlu yöndedir? Bu sayı oldukça az ise üzülme. Çünkü birçok insan olumsuz düşüncelere daha yatkın olabiliyor. Bu hem kendine hem de çevrene yaptığın bir kötülük gibi gözükse de bunu yapmanın da birtakım alt metinleri olabilir. Mesela, kendini kötü durumlardan koruyabilmek için en kötüsünü düşünüyor olabilirsin. Ancak hiç başlayamamak, kafanda kurduğun o olumsuz sonuçlarla yüzleşmekten daha ağır olabilir. Bu nedenle, kendi hayatının direksiyonuna geç. Konfor alanından çıkmamak için ileride “keşke” demek yerine harekete geç ve atalete hapsolma!
3- Öğrenilmiş çaresizlik ile hayatınızı sınırlamayın
Evet, ilkinde olmamış olabilir. Ancak ikincide veya üçüncüde olmayacağının taahhüdünü kim veriyor? Bu, ilk deneyişin olmayabilir. Hayaline giden o doğrultuda yere çok fena çakılmış da olabilirsin. Yine de bir kere olmadı diye her şeyi kestirip atmak ne kadar mantıklı? Küsüp bu sonucu kabul etmenin kime faydası olabilir? Evet, bunu başarabilmen çok küçük bir ihtimal olabilir. Ancak ne olursa olsun yılmadan mücadele ederek hedeflediğin o noktaya ulaşabileceğini aklından çıkarma!
4- Doğru bir hedef belirle
Bir yola çıkarken ilk olarak kendin için doğru bir hedef belirlemen gerekir. Bu, mücadelende senin için bir dayanak olacak ve düştüğünü hissettiğin anlarda hedefini yeniden hatırlamanı sağlayacak. Böylece o anlarda dahi daha kararlı adımlar atabileceksin. Bununla birlikte, hedef belirleme sırasında dikkat etmen gereken bir diğer husus da kendine uygun, gerçekçi hedefler koyabilmektir. İlk etapta ulaşılması zor hedefler ile yola çıkarsan motivasyonun kolayca kırılabilir. Bu nedenle daha ufak hedeflerle yola çıkman ilerlemeni görebilmen adına oldukça kıymetli.
5- Kendini başkaları ile kıyaslamayı bırak
Kendimizi çevremizdeki insanlarla veya ünlü kişiler ile kıyaslamamız yeni bir konu değil. Bu sadece 3-5 yıldır var diyemeyiz. Ancak sosyal medya aracılığıyla bu durum gözümüze daha fazla sokuluyor. Bir düşün; sürekli mutlu, zengin ve “mükemmel” hayatlara sahip kişileri görüyorsun. Onların bu mutluluğu, şansı veya kolay para kazanıyor olmaları kimi zaman seni demoralize edebilir. Ancak çoğu zaman her şey göründüğü gibi değil. Sadece iyi anlarını gösteren o kişiler her gün muhteşem bir hayat sürmüyor. Bu illüzyonun seni karamsarlığa sürüklemesine izin verme. Aksine tam da bu anlarda her şeyin görünenden ibaret olmadığını hatırla. Çünkü kendini başkalarıyla kıyaslaman seni başarıya ulaştırmayacak. Hatta negatif duygular yaşamanı bile tetikleyecek nitelikte.
Böyle hissettiğin zamanlarda sana tavsiyem, öncelikle şükretmeyi bil. Bu, içinde bulunduğun düşüncelerin aksine pozitif duygularını tetikleyecek ve daha yapıcı olmanı sağlayacak. Ardından hayallerini düşün ve onlara ulaşabilmek adına kendine yeni hedefler koy. Çünkü kendini çevrenle veya sosyal medyada gördüğün insanlarla kıyaslanaman atalete kapılmana yol açabilir. Bu da istemeyeceğin bir döngüye girmene neden olabilir.
Ani Nalyan
Yoksa sen hala DeepSport’u indirmedin mi? Sporun yeni haline aşağıdaki linklerden hemen ulaşabilirsin!
Google Play: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.deepsport.exercise.demo
